Poziom ochrony przeciwpożarowej, którego dzisiaj jesteśmy świadkami, osiągnięty został w drodze długotrwałego rozwoju. Na tej stronie prezentujemy zarys dziejów polskiej ochrony przeciwpożarowej od początków jej powstawania do roku 1956.
Przepisy i organizacja walki z pożarami w państwie polskim do zaborów
1347 r. - ukazały się w Krakowie pierwsze przepisy przeciwpożarowe. Wydane one zostały w postaci uchwał rad miejskich, które nazwano "porządkami ogniowymi.
1374 r. - wydane zostały Statuty Wiślickie. Przewidywały one surowe sankcje przeciw podpalaczom i uznawały ich za wyjętych spod prawa. Był to jedyny w owym czasie przepis o szerszym zasięgu, w stosunku do "porządków ogniowych.
1462 r. - wydane zostały w Poznaniu przepisy ustalające, że do pożaru obowiązani są zgłaszać się wszyscy obywatele.
1614 r. - przez radę miejską Starej Warszawy podjęta została uchwała, która obarczała obowiązkiem udziału w akcjach gaśniczych głównie rzemieślników. 1696 r. - kolejna uchwała rady miejskiej w Warszawie mówi o dalszym znacznym postępie w organizacji akcji gaśniczych. Władze miejskie miały wziąć na swoje barki troskę o sporządzanie i utrzymywanie sprzętu gaśniczego.
1551 r. - wydane zostało po raz pierwszy słynne dzieło Andrzeja Frycza Modrzewskiego "O naprawie Rzeczypospolitej", w którym autor między innymi zajmuje się kwestią bezpieczeństwa przeciwpożarowego.
1558 r. - ukazały się "Artykuły prawa magdeburskiego", przetłumaczone i opracowane przez prawnika Bartłomieja Groickiego.
XVI w. - ukazały się "Notatki gospodarskie" Anzelma Gostomskiego, wojewody rawskiego, który również zajmował się zagadnieniami ochrony przeciwpożarowej. Uwagi jego dotyczą głównie ochrony przed pożarami wsi i są związane z poszczególnymi działami gospodarki rolnej.
XVII - ukazało się dzieło Jakuba Kazimierza Haura pod tytułem "Skład albo skarbiec znakomitych sekretów o ekonomii ziemiańskiej", traktujące o ochronie przeciwpożarowej. Autor jest również wyrazicielem opinii magnaterii, która poszukiwała różnych sposobów zabezpieczenia się przed podpaleniami ze strony chłopów i plebsu miejskiego.
1760 r. - Wielki marszałek koronny Franciszek Bieliński ogłasza przepisy przeciwpożarowe. Powtarzają one przeważnie przepisy już dawniej obowiązujące i zawierają konkretne nakazy i polecenia.
1764 r. - sejm uchwalił wprowadzenie zakazu magazynowania wódek i olejów w budynkach drewnianych.
1778 r. - ukazało się rozporządzenie "względem porządku ogniowego", mówiące o tym jakim sprzętem gaśniczym dysponuje w tym czasie Stara Warszawa.
1777 r. - w Warszawie zawarta została umowa z przedsiębiorstwem fiakrów, w którym zastrzeżono, że władza marszałkowska może zażądać do każdego pożaru w mieście połowy koni i woźniców.
1779 r. - 29 maja w wyniku kilkuletniej uporczywej działalności Lubomirskiego ogłoszony został "Porządek ogniowy" w Warszawie, od marszałka wielkiego koronnego na mocy prawa ustanowiony.
1794 r. - uchwalono, aby do ognia przybywało po 50 osób z każdego wydziału (rejonu miasta).
Ochrona przeciwpożarowa w Polsce w okresie zaborów
Zabór rosyjski
1803 r. - założone zostało ubezpieczeniowe Towarzystwo Ogniowe dla Miast.
1804 r. - założone zostało ubezpieczeniowe Towarzystwo Ogniowe Wiejskie tzw. Prowincji Prus Południowych.
1817 r. - W Królestwie Kongresowym rozporządzeniem namiestnika zostaje powołana Dyrekcja Generalna Towarzystw Ogniowych.
1810 r. - Ministerium Policji wydało "Przepisy o sposobie zapobiegania pożarom oraz działaniu policji i mieszkańców przy gaszeniu ognia".
1819 r. - Rada Administracyjna Królestwa uchwaliła znów przepisy o utrzymywaniu przez miasta sprzętu do walki z pożarami ora o obowiązkach kominiarzy.
1820 r. - ukazały się przepisy budowlane dla wsi popierające budownictwo ogniotrwałe.
1843 r. - Dyrekcja Generalna zostaje przekształcona w Dyrekcję Ubezpieczeń, działająca pod nadzorem władz rządowych.
1858 r. - 14 lipca ustalono obowiązek prowadzenia dochodzeń w celu wykrycia przyczyn pożarów i winnych. Za wykrycie podpalacza przyznaje ono nagrody.
1864 r. - Wydany został ukaz o urządzeniu gmin wiejskich w Królestwie Polskim obarczający wójtów odpowiedzialnością za stan bezpieczeństwa pożarowego.
1866 r. - ukazała się instrukcja dla niższych stopni straży ziemskiej wprowadzająca obowiązek czuwania tych organów nad przestrzeganiem przez ludność przepisów przeciwpożarowych.
1800 r. - powstało w Warszawie stowarzyszenie ratunkowe od ognia, założone przez osoby prywatne. W czasach Księstwa Warszawskiego zorganizowano oddział pożarniczy przy komendzie policji.
1831 r. - Podczas Powstania Listopadowego Rząd Narodowy sformował wojskowy batalion pożarniczy.
1836 r. - 1 stycznia cztery odziały Warszawskiej Straży Ogniowej przystąpiły do pełnienia swych obowiązków pod dowództwem dymisjonowanego podpułkownika piechoty, Jana Robosza. Była to pierwsza i przez długi jeszcze czas jedyna straż pożarna na ziemiach polskich i zaliczana do najstarszych na świecie.
Zabór pruski
1845 r. - założono w Poznaniu pierwszą ochotniczą straż pożarną zaboru pruskiego pod nazwą Ochotnicze Towarzystwo Ratunkowe.
1846 r. - powoływane były obowiązkowe straże pożarne.
1850 r. - wydana została ustawa o zarządzie policyjnym zawierająca przepisy przeciwpożarowe.
1860 r. - powstało Towarzystwo Wzajemnych Ubezpieczeń w Krakowie.
1863 r. - 5 listopada powołano w Kaliszu pierwszą ochotniczą straż pożarną.
1863 r. - powstała w Krakowie ochotnicza straż pożarna, obok której zaczął działać później oddział zawodowy.
1867 r. - założono Ochotniczą Straż Pożarną w Wadowicach.
1875 r. - zaczął działać Krajowy Związek Ochotniczych Straży Pożarnych w Królestwie Galicji i Lodomerii z Wielkim Księstwem Krakowskim.
1877 r. - Ochotnicze Towarzystwo Ratunkowe przekształcone zostało w zawodową straż pożarną.
1880 r. - powstał w Grudziądzu Pomorski Związek Straży Pożarnych.
1883 r. - wydana została ustawa o ogólnym zarządzie kraju z przepisami przeciwpożarowymi.
1887 r. - ukazało się pierwsze aru polskie pismo pożarnicze "Przewodnik Pożarniczy pod redakcją inż. Aleksandra Piotrowskiego.
Zabór austriacki
1891 r. - wydana została krajowa ustawa miejska o przepisach przeciwpożarowych.
1895 r. - założona została w Poznaniu pierwsza w Polsce "Krajowa Kasa Ubezpieczeń Strażaków od Wypadków".
1901 r. - założone zostało przez Emila Karola Szyllera pismo "Strażak". 1912 r. - założone zostało przez Bolesława Chomicza pismo "Przegląd Pożarniczy".
1909 r. - odbył się w Częstochowie pierwszy zjazd strażacki połączony z zawodami pożarniczymi.
1910 r. - Wydana została krajowa ustawa o policji ogniowej włączająca sprawy przeciwpożarowe do zakresu działania gmin.
1913 r. - rozpoczął pracę na Śląsku Cieszyńskim Krajowy Związek Polskich Straży Pożarnych.
1916 r. - powstało stowarzyszenie straży pożarnych Królestwa Polskiego pod nazwą "Związku Floriańskiego", którego założycielem był inż. Józef Tuliszkowski.
Pożarnictwo polskie w latach 1918 - 1956
1921 r. - 8 i 9 września odbył się w Warszawie I Ogólnopaństwowy Zjazd Delegatów Straży Pożarnych Rzeczypospolitej Polskiej.
1927 r. - ukazały się przepisy ubezpieczeniowe w rozporządzeniu Prezydenta RP, o przymusie ubezpieczenia od ognia i Powszechnym Zakładzie Ubezpieczeń Wzajemnych.
1927 i 1928 r. - wprowadzono przepisy prewencyjne rozporządzeniem Prezydenta RP oraz prawem budowlanym Prezydenta RP.
1930 r. - skonstruowano pierwszą w Polsce motopompę "Lis" oraz "Leopoldia".
1931 r. - jako centralne pismo Związku Straży Pożarnych ukazywał się "Przegląd Pożarniczy". Wydawana była także "Gazeta Strażacka" oraz dwumiesięcznik Związku Zawodowego Oficerów Straży Pożarnej RP - "Strażactwo Zawodowe".
1932 r. - skonstruowano w Polsce motopompę "Silesia".
1933 r. - Główny Związek otrzymał nazwę Związek Straży Pożarnych Rzeczypospolitej Polskiej i statut a jednocześnie uznany został za stowarzyszenie wyższej użyteczności. 1934 r. - 13 marca ukazała się ustawa o ochronie przed pożarami i innymi klęskami.
1937 r. - wyszło rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych ustalające rozmieszczenie, liczebność i zaopatrzenie straży miejscowych i okręgowych pogotowi pożarnych.
1944 r. - w lipcu zebrało się w Lublinie grono działaczy i oficerów pożarnictwa, podejmując akcję organizacji straży na wyzwolonych terenach.
1946 r. - rozpoczął się pierwszy kurs dla oficerów pożarnictwa.
1949 r. - W Bielsku-Białej rozpoczęto produkcję motopomp a następnie autopomp. Uruchomiono także produkcję samochodów ciężarowych pożarniczych "STAR".
1945 r. - 30 listopada Minister Administracji Publicznej powołał zarząd przymusowy Związku Straży Pożarnych RP.
1950 r. - 4 lutego ukazała się ustawa, która powołała urząd państwowy - Komendę Główną Straży Pożarnych, podległą /Ministrowi Gospodarki Komunalnej ,a następnie Ministrowi Spraw Wewnętrznych.
1956 r. - 28 grudnia na Krajowym Zjeździe Delegatów OSP powołano Związek Ochotniczych Straży Pożarnych.
